Astım, hava yollarının daralması ve
inflamasyonu ile karakterize kronik bir akciğer hastalığıdır. Hastalık hafif
veya şiddetli olabilir, bazı hastalarda da nadiren ortaya çıkan ve çok hafif
veya hayatı tehdit edecek derecede şiddetli olabilen ataklarla seyreder. Astımın
belirtileri akciğerlerde bronş ve broşiyol adı verilen hava yollarının iç
yüzeylerinin inflamasyonuna bağlı olarak gelişmektedir. Bu inflamasyon mukus
üretiminin artmasına neden olur ve inflamasyonla ilgili bağışıklık sistemi
hücrelerinin hücumu sözkonusudur; her iki durum da hava yolu tıkanıklığına neden
olur. Ek olarak hava yollarını çevreleyen kaslarda kasılma meydana gelir ve hava
yollarındaki daralma şiddetlenir.
Astımla ilişkili inflamasyon aynı zamanda hava yollarında aşırı
duyarlılık gelişmesine neden olur. Bu hava yolları tetikleyici olarak
adlandırılabilecek özel durumlara maruz kaldığında genellikle astım atağı
denilen durum meydana gelir. Tetikleyiciler genelde allerjen maddelerdir. En
yaygın alerjenler; hayvan tüyü ve salyası, polenler, küfler, toz mitleri,
hamamböceğinin vüsut artıkları, bazı ilaçlar ve kişiye özgü yiyeceklerdir.
Allerjenler dışında sıklıkla astım atağını tetikleyen etkenlerden biri de viral
enfeksiyonlardır (nezle ve grip gibi). Diğer önemli tetikleyiciler: egzersiz,
soğuk hava solumak, hava kirliliği, odun dumanı, sigara dumanı, bazı boyalar ve
duygusal stres. Bazı şiddetli astım hastalarında herhangi bir tetikleyici
saptanamayabilir.
Astım genelde 5 yaşından önce başlamakla birlikte, belirtilerin
ortaya çıkışı her hangi bir yaşta olabilir. Astım kalıtımsal özellikleri olan
bir hastalıktır ve sıklıkla ailesinde allerji olan kişilerde gözlenir. |